नौ दिनसम्म दुर्गा भवानीको विभिन्न नौं रुपहरुको पूजा अर्चना गर्ने अनि त्यसैको प्रसादको रुपमा दशौं दिन निधारमा रातो टीका र कानमा जमरा लगाएर मनाईने चाड हो, दशैं । आश्विन शुक्ल प्रतिपदाको दिनबाट सुरु हुने यो पर्वको पहिलो दिन शक्तिस्वरुपा भगवती शैलपुत्रीको पूजा गर्ने गरिन्छ । नौरथा पनि भनिने यो पर्वको दोस्रो दिन दुर्गाको अर्काे रुप ब्रम्हचारिणीको पूजा आराधना गर्ने गरिन्छ । यिनको पूजा आराधनाले सर्वत्र सिद्धी एवं विजय हात पर्ने विश्वास गरिन्छ । दशैंको तेस्रो दिन सिंह बाहिनी माता चन्द्रघण्टाको पूजा आराधना गर्ने चलन छ भने चौथो दिन श्रृष्टिकर्ता माता कुष्माण्डाको पूजा अर्चना गर्ने गरिन्छ । कुष्माण्डाको भक्ति आराधना गर्नाले आयु, यश, बल एवं आरोग्य प्राप्त हुने विश्वास रहेको छ ।
नौरथाको पाँचौ दिन भगवती स्कन्दमाताको पुजा गरिन्छ । स्कन्दकुमारकी माता यी देवीको पूजा आराधना गर्ने व्यक्ति अलौकिक तेज र कान्तिले युक्त हुने विश्वास छ । ब्रम्हा, विष्णु र महेश्वरको तीन तेजबाट जन्मिएकी विश्वास गरिने देवी कात्यायनीको पूजा छैटौं दिनमा गर्ने गरिन्छ । यसैगरी फूलपाती भनिने सातौं दिनमा देवी कालरात्रीको पूजा गरिन्छ । घना कालो वर्णकी कात्यायनीको बहान गधा हो भने यिनका तीन आँखा र चार हात छन् । यिनको आराधनाले दानवी शक्तिको प्रभावबाट मुक्ति मिल्ने विश्वास रहेको छ ।
सेतो वर्ण, सेतै पहिरन र वृष वहान भएकी देवी महागौरीको भक्ति आराधना अष्टमीको दिन गरिन्छ भने नवरात्रको अन्तिम दिन महानवमीका दिन सिद्धिदात्रीको पुजा गरिन्छ । देवीको पूजा आरधना मात्र होइन, दशैको महत्व देश विदेशमा रहेका परिवारका सदस्य घर आउने र आफन्तजनसंग भेटघाट गर्ने मात्र होइन मान्यजनसंग आशीर्वाद ग्रहण गर्ने अवसर समेत भएकाले दशै हिन्दु सभ्यताका अनुयायीहरुका लागि महत्वपूर्ण छ ।
अहिलेको सन्दर्भमा भन्ने हो भने सम्पूर्ण नेपालीको साझा पर्व बनेको विजया दशमीको हाम्रा पाठक, विज्ञापनदाता लगाएत शुभेच्छुक, शुभचिन्तक एवं सम्पूर्ण नेपाली आमा, बुवा, दिदी, बहिनी, दाजु, भाइ तथा साना बाबुनानीहरुलाई मंगलमय शुभकामना ।