पर्यटन प्रवद्र्धन उपाय खोज्दै व्यास: अल्प, मध्य र दीर्घकालीन योजना तयार हुँदै

रमेश विकल
समुदायमा आधारित पर्यटन प्रवद्र्धन र विकासका लागि व्यास नगरपालिकाले नयाँ उपायको खोजी थालनी गरेको
छ ।
नगर पालिका नगर कार्य पालिकाको आयोजनामा गत शुक्रबार नगर सभाकक्षमा एक गोष्ठी आयोजना गरी नपाले त्यसको थालनी गरेको हो । गोष्ठीमा पालिका भित्रका वडाका वडाध्यक्ष, विद्यालय प्रधानाध्यापक, उद्योग वाणिज्य संघका प्रतिनिधि, स्थानीय पर्यटन व्यवसायी, पर्यटन व्यवसायमा चासो राख्ने स्थानीय व्यक्ति तथा समुदाय र पत्रकारको सहभागिता रहेको थियो । उनीहरुले समूहगत छलफल मार्फत नगरपालिकालाई आन्तरिक तथा वाह्य पर्यटन प्रवद्र्धन र विकासका लागि अल्पकालीन, मध्यकालीन र दीर्घकालीन कार्यक्रम सुझाएका छन् ।
विभिन्न सात समूह बनाई गोष्ठीमा सहभागीले पर्यटन पवद्र्धन र विकासको खाका तयार पारेका हुन् । यस अन्तर्गत वडा नं ३ र ५ का वडाध्यक्षको नेतृत्वमा रहेको शिक्षक तथा कर्मचारी सम्मिलित समूहले पर्यटकको अकर्षण बढाउन कार्यान्वयनमा ल्याउन सकिने अल्पकालीन, मध्यकालीन र दीर्घकालीन कार्यक्रम सुझाएका थिए ।
यसैगरी वडा नं ९ र १४ का वडाध्यक्षको नेतृत्व बनेको समूहले पूर्वाधार विकास, वडा नं १० र १३ का वडाध्यक्षको नेतृत्वमा बनेको समूहले समावेश िमानव संसाधन विकास, वडा नं २ का वडाध्यक्षको नेतृत्वमा बनेको समूहले उद्योग व्यापार विकास, वडा नं १ र ४ का वडाध्यक्षको नेतृत्वमा बनेको धार्मीक अनुष्ठान तथा आदिवासी जनजाति सम्मिलित समूहले संस्कृति संरक्षण र विकास, वडा नं ८ र १२ का वडाध्यक्षको नेतृत्वमा होमस्टे सञ्चालकहरु समेत सम्मिलित समूहले होमस्टे व्यवस्थापन तथा वडा नं ६, ७ र ११ का वडाध्यक्ष सम्मिलित समूहले पर्यटन प्रवद्र्धनका उपायहरुबारे र विभिन्न रणनीतिहरु तयार गरी नगरपालिकालाई दिएका थिए ।

गोष्ठीको औचित्य माथि प्रकाश पार्दै गोष्ठीका अध्यक्ष एवं नगर प्रमुख बैकुण्ठ न्यौपानेले कोभिडले टुटाएको पर्यटन सम्बन्धलाई पुन स्थापित गर्न, स्थानीय सभ्यता र संस्कृतिको संरक्षण गर्न तथा पर्यटनको पुनर्जागरणको योजना बनाउन गोष्ठीको आयोजना गरिएको बताए । देश विदेश घुम्ने क्रममा आफुले पर्यटन विकास र प्रवद्र्धनका नयाँ नयाँ तरिका सिक्ने मौका पाएको भन्दै नगर प्रमुख न्यौपानेले आफ्नो सिकाई र स्थानीयको अनुभव तथा सुझाव समेतको आधारमा व्यासलाई सांस्कृतिक सहरको रुपमा विकास गर्ने आफ्नो चाह रहेको उल्लेख गरे ।
न्यौपानेले जातिय संस्कृतिको प्रवद्र्धन, परम्परागत नृत्य वा संस्कृतिको संरक्षण, हराउँदै गएका हाम्रा सिल्पको संरक्षण गर्न सक्दा व्यास नगरलाई आन्तरिक तथा वाह्य पर्यटकको आकर्षणको केन्द्र बनाउन सकिने बताए ।
उक्त अवसरमा पर्यटनविद् हरिसिं गुरुङले सहभागीलाई पर्यटनको इतिहास बारे जानकारी गराउँदै झण्डै ६ दर्जन प्रकारका पर्यटक हुने गरेको बताए । कोभिडका कारण विश्व समुदायले झण्डै ७० प्रतिशत ऋणात्मक हुन पुगेको पर्यटनको तथ्याङ्क प्रस्तुत गर्दै गुरुङले सन् २०२४ को मध्यसम्म आइपुग्दा त्यो ३ प्रतिशतमात्र ऋणात्मक रहेको बताए । नेपालको अवस्था पनि त्योभन्दा भिन्न नरहेका भन्दै गुरुङले मध्यपूर्वले त्यसलाई परिपूरण गर्दै ३६ प्रतिशत धनात्मक अवस्थामा ल्याएको तथ्यबाट सिक्नुपर्ने बताए ।
पर्यटन विकासमा भाषाको सम्बन्ध र महत्व विषयमा विचार राख्दै डा. वसन्त कंडेलले हामीले आफ्नो भाषालाई मर्न दिन नहुने उल्लेख गरे । कंडेलले कतिपय पर्यटकहर भाषा सिकाइका लागि समेत आउने र भाषा पहिचानसंग जोडिएको विषय भएकाले यसको संरक्षण विकासमा स्थानीय सरकारलाई ध्यान दिन आग्रह गरे ।