आज संसारभर विश्व भूसंरक्षण दिवस मनाइँदै छ । नेपालमा पनि यो दिवस मनाउने गरिएको छ । भू अर्थात जमिन र संरक्षणको अर्थ स्याहार जतन । पछिल्ला वर्षहरुमा विभिन्न कारणले जमिनको संरक्षणमा कमि आएको छ । तर यसका कारण भने हामी मानिस नै हौं । विना इन्जिनियरिङ नेपालका डाँडाकाँडामा मोटरबाटो बनाउने भनेर खन्दैजाँदा जमिनको बनावटमा व्यापक परिवर्तन भएको छ । गह्रौं साधनहरुको प्रयोग गरेर बाटो निर्माण गर्दा जमिन थर्कने र जमिनमा चिरा पर्ने हुन जाँदा सामान्य वर्षा हुँदापनि पहिरो जाने तथा सुख्खा पहिरो जाने समस्या बढ्दै गएको छ । भूकम्प लगाएत विभिन्न प्राकृतिक प्रकोपका कारण पनि जमिनको बनावटमा व्यापक परिवर्तन आएको छ । समतल भूभाग भिरालो बन्ने र भिरालो भूभाग समथर बन्ने क्रमपनि जारी छ ।
जमिनको बनावटमा आएको परिवर्तनले अझ भनौं हाम्रै कामका कारण हामी नै संकटमा पर्दै गएका छौं । वर्षेनी बाढी पहिरोका कारण सयौं नेपालीले घरबारसंगै ज्यान समेत गुमाएका खवर आउनु यसैको कारण हो । अर्काेतिर जमिनमा भएको उत्पादकत्व पनि नाश हुँदै गएको छ । यसले उत्पादन घट्ने र भोकमरी लाग्ने समस्या बढ्ने निश्चित जस्तै भएको छ । पानीका मुहानहरु सुक्दै गएका छन् । हाम्रै वेवास्ता र लापपरवाहीका कारण पानी समेत खान नपाउने अवस्थामा हामी पुगेका छौं । जमिन मरुभूमिकरण हुँदै गएको छ ।
यी सबैबाट बच्ने उपाय भनेको जमिनको संरक्षण नै हो । यसका लागि हामीले अब विकास निर्माणका काममा गह्रौं साधनको प्रयोग गर्दै नगर्ने वा कम गर्ने गर्न सकिन्छ । बाटो बनाउँदा जमिनमा पुगेको क्षति पूर्तिगर्न वृक्षारोपण अनिवार्य गर्नु पर्ने अवस्था आएको छ । हाम्रो अस्तित्वको आधारको रुपमा रहेको जमिनको संरक्षण हाम्रै दायित्व हो । त्यसैले वृक्षारोपण गरी जमिनको संरक्षण गर्न कुनै विषेश अवसरको पर्खाइमा नबसौं । हाम्रा पुर्खाले रुख काट्नु हुन्न देउता रिसाउँछन्, त्यसै भनेका होइन रहेछन् अनि चौतारा बनाउँदा धर्म हुन्छ पनि त्यसै भनेका होइन रहेछन् भन्ने बुझेर आजै देखि भूसंरक्षणमा लागि परौं । विकास निर्माणसंगै जमिनको संरक्षण हाम्रो प्राथमिकतामा रहोस् भन्ने कामना !