गत आइतबार हामीले विश्व समुदायसंगै विश्व मुटु दिवस मनायौं । तनहुँमा पनि नेपाल हृदय रोग निवारण प्रतिष्ठान नेपाल तनहुँ शाखाले वृद्धवृद्धाको मुटुको इसीजी तथा रक्त चाप परीक्षण र फलफूल वितरण गरेर मनायो । सरकारी तवरबाट भने खासै कार्यक्रम भएका समाचार आएनन् ।
सरकारी तथ्याङ्क भन्छ, नेपालको झण्डै तीन करोड जनसंख्यामध्ये एकतिहाई अर्थात एक करोड जनसंख्यामा कुनै न कुनै खालको मुटु रोग छ । अर्काे महत्वपूर्ण तथ्य के छ भने पछिल्लो दुइ दशकमा मुटु रोगीको संख्या ५ गुनाले बढेको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार बर्सेनि २ करोड ५ लाख मानिसले विश्वभर मुटु रोगकै कारण ज्यान गुमाउँछन् । नेपाल जस्ता गरिब मुलुकमा मुटु रोगी धेरै बढिरहेका छन् । फेरी कतिपय मुटु रोग यस्ता हुन्छन् जसको लक्षण अरु रोगसंग मिल्दाजुल्दा हुन्छन् र हामी अरुनै रोगको उपचार गरेर हिँडिरहेका हुन्छौं । यस्तोमा तीनै तहका सरकारहरुले मुटु रोगको सचेतनाका कार्यक्रम सञ्चालन गर्नु आवश्यक हुने हो । दुर्भाग्य भन्नु पर्छ हाम्रा सरकारहरुको ध्यान यता तर्फ छैन ।
मुटुरोगी बढ्नुको प्रमुख कारण जीवनशैली र खानपान हो । खानपानमा जंकफुड अर्थात् पत्रु खानाको (प्याकेटमा बन्द भएर आउने खानाहरु)चलन बढिरहेको छ । धूमपान, मद्यपान गर्ने बढेका छन् । यि दुबै मुटु रोगका प्रमुख कारक हुन् । चिल्लो र बोसोयुक्त खाना खानु पनि मुटुरोग निम्त्याउने अर्काे मुख्य कारण हो । शारीरिक परिश्रम गर्नेहरुको संख्या भने दिनानुदिन घटिरहेको छ ।
सरकारले १५ वर्षभन्दा मुनिका बालबालिका र ७५ वर्षमाथिका ज्येष्ठ नागरिकको मुटु रोग उपचार निःशुल्क गर्छ । अन्य उमेर समूहका नागरिकले आफैले उपचार खर्च व्यहोर्नु पर्ने हुन्छ र यसको उपचार खर्च महँगो छ । त्यसैले हामीले हाम्रो खानपान र जीवनशैलीमा व्यापक सुधार गर्नुपर्ने भएको छ । मुटुको महत्व बुझेका हामीले मुटु जोगाउने खानपान र जीवनशैली अपनाऊँ । जंक फुड, धूमपान तथा मध्यपान आजै त्यागौं । शारीरिक व्यायाम, योगका लागि समय छुट्याऊँ । मुटुलाई मायाँ गरौं । हाम्रो जीवन स्वस्थ र सुखी बन्नेछ ।